ภาษา อิสาน วันละหลายๆคำ

"พี่น้องเอย เพิ่นว่าเมืองอีสานนี่ดินดำน้ำซุ่ม ปลากุ่มบ้อนคือแข้แกว่งหาง ปลานางบ้อนคือขางฟ้าลั่นจั๊กจั่นฮ้องคือฆ้องลั่นยาม
คนมีศีล ดินมีน้ำ บ่ห่อนขาดเขินบก
ฝูงหมู่สกุณานก บินซวนซมปลายไม้
ไทเมืองไกล เมืองใกล้ ไปมาได้จอดแว้
น้ำใจหลายดีแท้น้อ หมู่เฮาซาวอีสาน ซั่นแล้ว"

คันเจ้าได้ขี่ซ่าง อย่าลืมหมู่หมูหมา
ห่าขโมยมาลัก สิเห่าหอนให้มันย่าน
ลางเทือกวงฟานเต้น นำดงสิได้ไล่
ลางเทือได้ต่อนสิ้น ยังสิได้อ่าวคุณ...อยู่เด้

ผมบ่มีหวีป้องสิเป็นฮังนกจอก
มีปากคันบ่มีแข้วพร้อมคางสิว้ำใส่ดัง
แนววังคันบ่มีขอนขวงซาวแหเขาสิหว่าน
มีเฮือนคันบ่มีพ่อเย้าโจรสิเข้าลักของ
มีกลองคันบ่มีหนังหุ้มสิเป็นฮางผักบั่ว
มีหัวคันว่าผมบ่พร้อมเขาสิเอิ้นเดิ่นเหา
มีเกวียนคันบ่มีงัวพร้อมสิเอาหยังมาแก่
เกวียนคันบ่มีไม้ค้ำหัวสิง้ำใส่ดิน

เซื้อซาติแฮ้งอย่าเหม็นสาบกุยกัน
เกิดเป็นคนอีสานให้ฮักแพงกันไว้
ไผเฮ็ดดีให้ซอยยู้ ซอยซูอย่าหย่านลืน
ไผเฮ็ดผิดให้ซอยเว้า ไขแก้ดอกซอยกัน

"อย่าสุไลลืมทิ้มพงศ์พันธุ์พี่น้องเก่า
อย่าสุละเซื้อเหง้าหาญ้องผู้อื่นดี
เพิ่นว่าไทไกลนี้เจงเลงน้ำแจ่วข่า
บ่ท่อใสจิ่งหลิ่งไทใกล้น้ำแจ่วขิ่ง
เพิ่นว่าสิ่งของนี้บ่ขัดสีปัดเป่า
อีกบ่โดนกะสิเศร้าเสียค่าของแพง
ให้ค่อยแหย่งเอาไว้ของไทเฮาซาวอีสาน
ฮีตเก่าของโบราณอย่าพาลข้ามทิ้มเสีย ซั่นแล้ว"

เลี้ยงซ้างเฒ่าขายงาได้กินค่า
เลี้ยงซ้างน้อยตายถิ่มค่าบ่มี
คั่นซิมักผู้บ่าวน้อยซิอดมื้อกินหยัง
มักให้มักผู้บ่าวเฒ่าคือสิได้กินมี

ใจประสงค์สร้างกลางดงกะหว่าถ่ง ใจขี้คร้านกลางบ้านกะหว่าดง

นอนคนกล้ำฝันเห็นสะดุงตื่น พอแต่ลุกล้างหน้าคึดฮอดเจ้าอยู่บ่ลืมแท้หน่อ

ภาษาอีสาน คันว่าควมคนเว้า ขมในอย่าฟ้าวจ่ม ลางเถื่อขมขี้เพี้ย ภายหน้าหากสิดี อย่าฟ้าวติเตียนเว้า

ผักกะเดาว่าขมขื่น บาดได้กินลาบก้อย สิหลงย้องว่าดีได๋

ภาษากลาง ถ้าหากว่าได้ยินคำพูดที่ตำหนิติเตียน หรือคำที่ไม่ไพเราะ คำพูดที่ได้ยินแล้วไม่พอใจเรานั้นอย่าเพิ่งโกรธ

บางทีคำพูดนั่นอาจจะเป็นความจริงให้ข้อคิดที่สามารถนำไปใช้ได้ในภายหน้า อย่าได้ตำหนิว่าสะเดามีรส

ขมแต่ถ้าได้นำมากินกับลาบก้อยเนื้ออาจจะอร่อยรสชาติดีก็ได้

ความหมาย ให้เป็นคนรู้จักพินิจพิจารณาให้รอบคอบอย่าเป็นคนที่ตัดสิน หรือสรุปอะไรง่ายๆ อาทิ คำพูดที่ไม่ถูกใจเรา

อาจจะเป็นคำตำหนิติเตียงจากเพื่อนบ้าน ผู้หลักผู้ใหญ่ให้นำมาคิดไตร่ตรองมองในแง่ดีอย่างมีเหตุมีผล

ก่อนอย่าเพิ่งโกรธหรือตำหนิไม่ยอมนำมาคิด ซึ่งคำพูดนั้นอาจจะเป็นคติข้อคิด สามารถจะให้สติของเรา

ได้ในภายหน้าก็ได้ เหมือนกับยอดหรือดอกสะเดาแม้จะมีรสขมแต่พอได้กินกับลาบก้อนเนื้อก็มีรสอร่อย

ได้ เหมือนคำพูดที่ทำให้เราไม่พอใจแต่ถ้าไปตรงกับเหตุการณ์แล้วจะคิดได้ภายหลังก็เป็นได้ อย่าเอา

ความชอบหรือพอใจเราตัดสินสิ่งใดๆเพียงแค่ผิวเผินโดยไม่ได้คิดอย่างมีเหตุผลอย่างถี่ถ้วน

ภาษาอีสาน อันว่าเงินคำแก้ว แนวหายากพานพบ ลางเถื่อมีในมือ กะเป่าแปนปานล้าง

อันว่าเงินคำแก้ว มีหลายแต่ผู้หมั่น ผู้ได๋ขี้คร้าน หาได้กะบ่หมาน

ภาษากลาง อันว่าเงินทอง เป็นสิ่งที่หายากลำบากไม่พานพบได้ง่ายๆ บางครั้งมีอยู่เต็มมือแท้ๆ ก็หมดหดหายไป

ไม่มีเหลือเหมือนล้างด้วยน้ำ อันว่าเงินทองนี้จะมีมากเฉพาะผู้ที่ขยันรู้จักเก็บรู้จักหา

ใครที่เกียจคร้าน มีแต่ใช้จ่ายไม่ขยันหา แม้จะมีมากมายหามาได้เท่าไรหรือได้รับทรัพย์มรดกมาจากพ่อ

แม่มีแต่ใช้ไม่รู้จักหาก็จะหมดไปในที่สุด

ความหมาย สอนให้เป็นคนที่มีความขยันหมั่นเพียรในการหาทรัพย์สินเงินทองเพราะเงินทองนั่นเป็นของที่หาได้ยาก

อย่าเป็นคนดีแต่จ่าย ต้องรู้จักหาทรัพย์เมื่อได้แล้วก็ต้องรู้จักวางแผนใช้จ่ายว่าสิ่งใดควรจ่ายสิ่งใดไม่ควร

ใช้จ่าย รู้ว่าอะไรจำเป็นก่อนหลังมากน้อย อะไรควรเก็บออมเอาไว้ใชในยามฉุกเฉินเจ็บป่วยหรือเมื่อแก่

ชราไม่มีแรงหา ไม่ใช่มีเท่าไรใช้จ่ายเกลี้ยงไม่คำนึงถึงระโยชน์ความจำเป็น ก็คืออย่าใช้จ่ายตามกระแส

นิยม และสำคัญที่สุดคือต้องเป็นคนที่ขยันหมั่นเพียรจึงจะมีเงินมีทองได้

ภาษาอีสาน กกบ่แหน่น ปลายดกหนากะตามส่าง ฮากบ่หยั่งฝังเลิ๊กพื้น บ่มีมั่นอยู่ได้โดนดอกนา

ภาษากลาง ลำต้นไม้แน่น ปลายแม้จะดกหนาก็ช่าง รากไม่หยั่งฝังลึกลงไปในดิน ไม่มีวันที่จะยึดยืนต้นได้อย่าง

คงทน

ความหมาย ชีวิตของคนเปรียบเสมือนกับต้นไม้ แม้ว่าจะมีใบดกหนากิ่งก้านสาขาสดสวยงาม หากไม่มีรากช่วยยึด

เกาะลงไปในดินความแข็งแรงก็ไม่มี คนจะมีความแข็งแรง มั่นคงก็ต้อง มีความเป็นอยู่ที่ดีนั่นก็ต้องมี

	ผู้เขียน	หัวข้อ: ภาษา อิสาน วันละหลายๆคำ (อ่าน 8380 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้